Đại dũng bất dĩ lực
Cận hữu Lạn Tương Như
Kiểu hãnh năng hoàn bích
Bồi hồi thiện tị xa
Phong bi lưu tính tự
Toàn Triệu miễn khâu khư
Tàm quý lực ách hổ (2)
Bình sanh vô khả thư
Chú thích
(1) Lạn Tương Như 藺相如: Lạn Tương Như người nước Triệu 趙, thời Chiến Quốc 戰國, là xá nhân của viên thái giám trưởng trong cung. Nhờ trí dũng của Lạn Tương Như mà vua Triệu Huệ Vương 趙惠王 không mất viên ngọc Hòa Bích 和璧 rất quý vào tay vua Tần Chiêu Vương 秦昭王. Khi được thăng làm Thượng khanh, hơn cả đại tướng Liêm Pha 廉頗, Liêm Pha ganh tị, nhất định tìm cách làm nhục Tương Như. Lạn Tương Tư vẫn nhún nhường, khi ra đường, thấy bóng Liêm Pha, ngoặt xe lẩn tránh. Tương Như nói: "Sở dĩ nước Tần hùng cường kia không dám đem quân đánh Triệu, là vì ở đây còn có hai con hổ (chỉ Lạn Tương Như và Liêm Pha). Tương Như tôi nhẫn nhục nhường nhịn, là vì để mối nguy của quốc gia lên trên cái hiềm thù cá nhân đấy." Lời nói này đến tai Liêm Pha, Liêm Pha cởi trần, lưng mang cành có cây gai đến nhà Tương Như tạ tội.
(2) Lực ách hổ 力扼虎: Luận ngữ 論語 : Bạo hổ bằng hà, tử nhi vô hối giả, ngô bất dữ dã 暴虎馮河, 死而無悔者, 吾不與也 (Thuật nhi 述而) Tay không mà bắt cọp, không thuyền mà lội qua sông, chết không tiếc thân, kẻ ấy ta không cho theo giúp ta.
Làng cũ của Lạn Tương Như
Bậc đại dũng không cần đến sức mạnh
Chỉ có Lạn Tương Như
Cầu may lấy lại được ngọc bích
Đi vòng đường khéo tránh xe
Bia lớn ghi tên họ
Bảo toàn cho nước Triệu không thành gò đống
Thẹn thay cho kẻ có sức bắt được cọp
Mà trọn đời không có gì đáng ghi
Dịch thơ:
Làng cũ của Lạn Tương Như
Bậc đại dũng không dùng sức mạnh
Đời này chỉ có Lạn Tương Như
Đem về ngọc bích hay chưa
Vòng xe tránh né mà thừa khéo khôn
Bia lớn họ tên còn để lại
Nước Triệu kia khỏi phải nguy vong
Thẹn người bắt hổ tay không
Trọn đời mà chẳng nên công cán gì.
(Đặng Thế Kiệt dịch)
No comments:
Post a Comment