009 Nam Quan đạo trung 南關道中

Mùa xuân Quý Dậu (tháng 5 năm 1813), khí trời lạnh buốt, mưa trơn trượt, suốt hai mươi ngày đường hun hút núi xanh, vượt qua ải Nam Quan, thẳng lên hướng bắc...

玉書捧下五雲端
萬里單車渡漢關
一路偕來惟白髮
二旬所見但青山
君恩似海毫無報
春雨如膏骨自寒
王道蕩平休問訊
明江北上是長安

Ngọc thư (1) phủng há ngũ vân đoan (2)
Vạn lý đan xa độ Hán quan (3)
Nhất lộ giai lai duy bạch phát
Nhị tuần sở kiến đãn thanh san
Quân ân tự hải hào vô báo
Xuân vũ như cao cốt tự hàn
Vương đạo đãng bình hưu vấn tấn
Minh Giang (4) bắc thướng thị Trường An (5)

Chú thích

(1) Ngọc thư: sắc chiếu nhà vua.
(2) Ngũ vân đoan: từng mây năm sắc. Chỉ triều đình.
(3) Hán quan: cửa ải Nam Quan.
(4) Minh Giang: tức là sông Ninh Minh Giang 寧明江 ở tỉnh Quảng Tây. Sông chia làm hai ngả bắc nam. Ngả nam chia ranh giới Việt Nam và Trung Quốc.
(5) Trường An: chỉ kinh đô, ở đây là Yên Kinh (Bắc Kinh).

Dịch nghĩa:

Trên đường Nam Quan

Chiếu của nhà vua từ tầng mây năm sắc ban xuống
Trên đường muôn dặm, chiếc xe lẻ loi vượt cửa ải nhà Hán.
Suốt dọc đường cùng ta chỉ có mái tóc bạc
Cả hai mươi ngày (nhị tuần) chỉ thấy núi xanh
Ơn vua như biển chưa mảy may báo đáp
Mưa xuân như mỡ lạnh buốt xương
Ðường của nhà vua rộng rãi bằng phẳng, thôi khỏi phải hỏi thăm
Theo dòng Minh Giang lên hướng bắc, ấy là Trường An

Dịch thơ:

Trên đường Nam Quan

Tầng mây năm sắc chiếu vua ban
Muôn dặm xe đơn vượt ải Nam
Một mạch đường dài trơ tóc bạc
Hai mươi ngày mỏi rặt non xanh
Mưa xuân như mỡ, xương thêm buốt
Ơn nước bằng trời, nợ nặng mang
Rộng phẳng đường vua thôi thắc mắc
Minh Giang hướng bắc ấy Trường An

(Đặng Thế Kiệt dịch)