065 Hoàng Hạc lâu 黃鶴樓

image: https://zhuanlan.zhihu.com/p/111802225

何處神仙經幾時，
猶留仙跡此江湄？
今來古往廬生夢，
鶴去樓空崔顥詩。
檻外煙波終渺渺，
眼中草樹尚依依。
衷情無限憑誰訴，
明月清風也不知。

Phiên âm:
Hoàng Hạc lâu (1)

Hà xứ thần tiên kinh kỷ thì? (2)
Do lưu tiên tích thử giang mi?
Kim lai cổ vãng Lư Sinh mộng, (3)
Hạc khứ lâu không Thôi Hạo thi. (4)
Hạm ngoại yên ba chung diểu diểu,
Nhãn trung thảo thụ thượng y y.
Trung tình vô hạn bằng thùy tố,
Minh nguyệt thanh phong dã bất tri.

Dịch nghĩa:
Lầu Hoàng Hạc

Thần tiên đi đến chốn nào và đã trải qua bao nhiêu đời,
Dấu tiên còn để mãi trên bến sông này.
Nay lại xưa qua (đều chẳng khác) mộng Lư Sinh,
Hạc đi mất lầu trống không (chỉ còn) thơ của Thôi Hạo.
Ngoài lan can khói sóng đều mờ mờ thăm thẳm,
Trong tròng mắt cây cỏ vẫn xanh mướt như xưa.
Mối tình ấp ủ trong lòng thật chứa chan mà không biết bày tỏ cùng ai,
Trăng sáng gió trong cũng không hiểu thấu.

Chú thích:

(1) Hoàng Hạc lâu: lầu Hoàng hạc ở Võ Xương, tỉnh Hồ Bắc.
(2) Thần tiên: Truyền rằng Đinh Linh Huy (có chỗ chép là Phí Văn Huy) tu tiên đắc đạo, thường cưỡi hạc vàng đỗ nơi lầu. Do đó lầu mới mệnh danh là Hoàng Hạc. Phong cảnh trước lầu đx đẹp mà lại có sự tích kỳ nên tao nhân mặc khách thường đến ngâm vịnh.
(3) Lư Sinh mộng: Lư Sinh đời Đường đi thi hỏng, nghỉ trọ ở đất Hàn Đan, gặp một đạo sĩ cho mượn gối nằm ngủ. Trong lúc ấy giờ chủ quán trọ đương nấu một nồi kê. Lư Sinh nằm ngủ thấy mình lấy vợ con gái họ Thôi, rồi thi đỗ tiến sĩ, được bổ đi làm quan. Bước đường công danh hanh thông, không mấy lúc được thăng đến chức Tể tướng. Phú quý vinh hoa ngót 30 năm trời. Cuối cùng bị tội, sắp phải hành hình. Sợ quá giật mình, thức dậy thì nồi kê vẫn chưa chín.
(4) Thôi Hạo (701-754): cũng ghi là Thôi Hiệu, một thi nhân đời Thịnh Đường. Thôi Hạo có bài thơ Hoàng Hạc Lâu, câu khởi thừa rằng:

昔人已乘黃鶴去, 此地空餘黃鶴樓.

Tích nhân dĩ thừa hoàng hạc khứ,

Thử địa không dư Hoàng Hạc lâu.

Tản Đà dịch: Hạc vàng ai cưỡi đi đâu, Mà nay Hoàng Hạc riêng lầu còn trơ.
Bài thơ Thôi Hạo rất được truyền tụng. Lý Bạch vào chơi lầu thấy thơ, thất kinh ném bút.

Dịch thơ:
Lầu Hoàng Hạc

Nào thuở tiên đi mãi đến giờ,
Dấu tiên bên bến đứng trơ vơ.
Xưa qua nay lại Lư dồn mộng,
Hạc khuất lầu không Hạo để thơ.
Thăm thẳm nước mây ngoài vạn dặm,
Dờn dờn cây cỏ vẫn ngìn xưa.
Nỗi lòng ấp ủ cùng ai tỏ?
Gió mát trăng trong luống hững hờ.

(Quách Tấn dịch)


Tham khảo:

Tố Như thi, Quách Tấn trích dịch, An Tiêm tái bản, Paris, France, 1995
https://www.arteducation.com.tw/shiwenv_b0d3f72465ef.html